Türkiye Otomotiv Pazarında Tarihi Rekor Beklentisi
Türkiye otomotiv pazarında 2023 yılı sonunda tarihi bir rekor bekleniyor. Son iki yıldır ÖTV matrah güncellemesi yapılmaması ve krediye erişimde yaşanan zorluklara rağmen, satışların hem aralık ayı bazında hem de yıl sonunda rekor tazelemesi tahmin ediliyor. Sektör temsilcileri, 2025’te de hareketli bir sene bekliyor.
2023 yılı aralık ayında yıllık bazda yaklaşık yüzde 38 artışla 158,7 bin adet otomobil ve hafif ticari araç satılmıştır. Bu, tüm zamanların aralık ayı rekorunu tazelemiştir. 2023 toplamında ise 1 milyon 232 bin adetle en iyi yıllık satış yapılmıştır. Sektör temsilcileri, aralık sonunda otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 165 bin ila 175 bin arasında olabileceğine sinyalini yansıtmaktadır.
Faiz İndirimleri ve Taşıt Kredileri
Merkez Bankası’nın (MB) faiz indirimi sonrası, taşıt kredi kanallarının açılması beklenmektedir. Görüşülen banka yöneticileri, taşıt kredilerinin önümüzdeki günlerde 25 ila 30 baz puan ineceğini belirtmektedir. Bu durum, satışlara olumlu etki yapacaktır. Tüketicilerin, en ulaşılabilir yatırım aracına yönelmesi beklenmektedir.
Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, faiz indiriminin otomotiv satışlarına etkisine dair, “Mutlaka etkisi olacaktır ancak sınırlı ve küçük bir etkiden bahsedebiliriz” demiştir. OYDER Genel Sekreteri Nebi Erbaş, birkaç ay sonra faiz indiriminin daha olumlu etki yapmasını tahmin etmektedir.
Stok Eritme Telaşı ve Filo Satışları
Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, aralıkta pazarın beklentilerin üzerinde hareketli olduğuna dikkat çekmiştir. Markaların pazar paylarını korumak adına gerekirse zararına satış yaparak stokları eritme telaşına düştüğü ifade edilmektedir. Filo satışlarının da hareketlenmesi, pazarın canlılığını artırmaktadır.
Gülan, “Piyasa hareketli, aralık ayında 165-175 bin arasında pazar bekliyoruz” demiştir. Ayrıca, MB’nin faiz indiriminin satışlara pozitif etki yapacağı düşünülmektedir. Sıfır faiz kampanyalarının devam etmesi, önümüzdeki yıl pazarın 1 milyonun üzerine çıkacağı yönünde beklentileri artırmaktadır.
ÖTV Matrah Güncellemeleri ve Elektrikli Araçlar
Türkiye otomotiv sektöründe iki senedir ÖTV matrahları güncellenmemektedir. Sektör uzmanları, matrah güncellemesi yapılması durumunda fiyatların ortalama yüzde 6’ya yakın düşebileceğini belirtmektedir. Ancak, bu konuda umutsuzluk hakimdir. Elektrikli araçlar için matrah artışının gündeme gelebileceği öngörülmektedir.
ÖTV istisnası için getirilen yüzde 40 yerlilik şartı, yerli araçları desteklemek amacıyla atılan bir adım olarak değerlendirilmektedir. Bu düzenlemenin, 2024'te yerli araç satışlarına olumlu yansıması beklenmektedir. 200 bine yakın ÖTV muafiyetli araç satışı tahmin edilmektedir.
Engellilere Yönelik Yeni Düzenleme
Geçen hafta engellilere yönelik araç satışındaki yeni düzenleme, sektörde önemli bir gelişme olarak öne çıkmaktadır. ÖTV istisnası için getirilen yüzde 40 yerlilik şartı, yerli araçları desteklemek amacıyla atılmıştır. Bu durum, ithal markaları zorlayacak bir etki yaratacaktır.
2024'te yüzde 30’un altına inen yerli araç satışlarının olumlu etkilenmesi beklenmektedir. Sektör temsilcileri, bu yıl 200 bine yakın ÖTV muafiyetli araç satışı öngörmektedir. Bu düzenleme, yerli üretimi teşvik edecek önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Operasyonel Araç Kiralama Sektörü
Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği’nin (TOKKDER) raporuna göre, operasyonel araç kiralama sektörü yılın ilk dokuz ayında 64 milyar 200 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yapmıştır. Ancak, enflasyondaki artış ve finansman kaynaklarına erişimdeki engeller, büyüme beklentisinin altında kalmasına neden olmuştur.
TOKKDER Başkanı Kağan Yaşa, “Operasyonel araç kiralamaya talep olmasına rağmen, kira fiyatlarının artması ve finansman kaynaklarına erişimdeki engeller sebebiyle büyüme beklentinin altında kaldı” demiştir. 2025 yılında sektörün gelişimi, ekonomik aktivitenin seyri, finansmana erişim ve maliyetler tarafından belirlenecektir.
Satış Sonrasındaki Süreç
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Başkanı Ali Özçete, 2024'ün otomotiv satış sonrası sektörü için hafif durağan bir yıl olarak tamamlanacağını belirtmiştir. Satışlardaki düşüşün sebepleri arasında krediye erişim zorlukları, nakit akışı dengesizlikleri ve talep daralmaları yer almaktadır.
Özçete, 2025'te satışları etkileyecek en önemli faktörün faiz indirimleri olacağını ifade etmektedir. Bu sayede yurtiçi piyasada arz-talep dengesinin yeniden canlanması beklenmektedir. Ayrıca, yeni ihracat pazarları ve yatırımların sektöre katkı sağlaması öngörülmektedir.