2025 Yılında Ramazan Ayının Gıda Enflasyonu Üzerindeki Etkisi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan analiz, 2025 yılında Ramazan ayının gıda enflasyonu üzerindeki etkisinin yaklaşık 0,5 puan olacağını ortaya koyuyor. Ramazan ayı boyunca gıda fiyatlarında gözlemlenen artışlar, bu dönemdeki tüketim alışkanlıklarıyla ilişkilendirilmektedir. TCMB'nin blog yazısında, gıda fiyatlarındaki artışların Ramazan ayı etkisiyle bağlantılı olduğu değerlendirilmektedir.
Ramazan Ayının Gıda Fiyatları Üzerindeki Etkisi
TCMB Kıdemli Ekonomist Aslıhan Atabek Demirhan, Uzman Yardımcısı Muhammed Bahça ve Yardımcı Ekonomist S. Simin Bayraktar tarafından kaleme alınan 'Ramazan Ayı ve Gıda Enflasyonu' başlıklı yazıda, Ramazan ayının üretim ve fiyatlar üzerindeki önemine dikkat çekilmektedir. Analiz, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki etkisini makro ve mikro verilerle incelemektedir.
2003-2024 yıllarına ait aylık enflasyon verileri kullanılarak yapılan analizler, Ramazan ayının gıda enflasyonu kalemleri üzerinde farklı etkileri olduğunu göstermektedir. Gıda ve alkolsüz içecekler ile işlenmemiş gıda aylık enflasyonu üzerinde Ramazan ayının eş zamanlı etkisinin yanı sıra öncü ve gecikmeli etkileri de bulunmaktadır.
Yüksek Frekanslı Veri Analizi
Ramazan ayının işlenmemiş gıda fiyatları üzerindeki etkisini daha detaylı incelemek amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılmaktadır. Bu veriler, gıda perakende sektöründe önemli paya sahip zincir marketler ile yerel marketlere ait günlük fiyat verilerini içermektedir.
Seçilmiş işlenmemiş gıda ürünleri için 2022-2024 yıllarına ait TÜFİS günlük verileri kullanılarak oluşturulan fiyat endeksleri, Ramazan ayına özgü fiyat dinamiklerindeki farklılaşmaları ortaya koymaktadır. Kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarında Ramazan öncesinde başlayan artış eğilimi, Ramazan ayı boyunca ivmelendiği gözlemlenmektedir.
Fiyat Dinamikleri ve Sonuçlar
Ramazan ayının bakliyat fiyatları üzerindeki etkisi, fiyatların Ramazan ayı içerisinde yükseldiğini, öncesi ve sonrası dönemlerde ise yatay seyrettiğini göstermektedir. Yumurta fiyatlarında ise Ramazan ayı itibarıyla artış, sonrası dönemde düşüş izlenmektedir.
İncelenen tüm ürünlerde Ramazan ayına bağlı fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğu dikkat çekmektedir. 2025 yılında Ramazan ayının gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonunda yukarı yönlü etkiler oluşturacağı öngörülmektedir.
Sonuç ve Değerlendirme
Yapılan hesaplamalar, 2025 yılında Ramazan ayının şubat ve mart aylarında işlenmemiş gıda enflasyonunda sırasıyla 1,16 ve 3,53 puan; gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonunda ise 0,75 ve 1,09 puan yukarı yönlü etki oluşturacağını göstermektedir. Bu bağlamda, Ramazan ayının manşet enflasyona gıda kaynaklı doğrudan etkisi yaklaşık 0,5 puan olarak hesaplanmaktadır.
Güncel ve detaylı analiz bulguları, Ramazan ayında gıda fiyatları üzerinde özellikle işlenmemiş gıda kaynaklı yukarı yönlü bir baskı olduğuna işaret etmektedir. 2025 yılı Mart ayında gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışlarda Ramazan ayı etkisinin olduğu değerlendirilmektedir.